Gorzekały i Oszczywilki – wsie przed wojną tętniące życiem, dziś przypominają o skomplikowanej historii Warmii i Mazur. W Muzeum Michała Kajki w Ogródku można oglądać wystawę „Zanikające i nieistniejące wsie gminy Orzysz: Gorzekały i Oszczywilki – kiedyś i teraz”. Powstała w ramach projektu zrealizowanego przez Fundację Poligon Kultury Gorzekały.
Zbliża się 80. rocznica wybuchu II wojny światowej. Będzie to okazja do wielu podsumowań, wspomnień i przywoływania tragicznych wydarzeń lat 1939-1945. O trudnej historii opowiada wystawa, odsłonięta w Muzeum Michała Kajki. Od połowy czerwca wszyscy odwiedzający Muzeum w Ogródku mogą dowiedzieć się więcej o historii wsi Gorzekały i Oszczywilki.
Dwie niewielkie wsie w gminie Orzysz przez kilkaset lat złączone były wspólną historią. Obecnie jednej z nich od dawna nie ma, a drugą można uznać za wieś zanikającą, choć od jej założenia minęło już ponad 475 lat.
– Czy tego chcemy czy nie, historia przychodzi do nas. Byli mieszkańcy tych miejsc powierzają nam swoje historie, historie swoich domów i swoich rodzin – podkreśla Milka Jung, z Fundacji Poligon Kultury Gorzekały – Znajomość przeszłości miejsc, w których mieszkamy, pozwala nie tylko lepiej rozumieć historię, ale też inaczej patrzeć na okolicę i z szacunkiem kształtować współczesny krajobraz kulturowy Mazur.
W Gorzekałach do roku 1938/39 znajdowało się 36 domów. Mieszkańców było wówczas 176 (liczonych razem z osadą nadleśnictwa Grądówka oraz osadami nad jeziorem Kępno), a powierzchnia pól wynosiła 270 hektarów. W roku 1934 liczba mieszkańców Oszczywilków (razem z dzisiejszym Bemowem Piskim) wynosiła 635 osób (80 budynków w samych Oszczywilkach), a powierzchnia wsi wraz w okolicznymi polami 518 hektarów (1930).
– Dziś dla wielu na południe od drogi krajowej nr 16 ciągnie się tylko i wyłącznie niedostępna przestrzeń wojskowego poligonu. Jednak skrywa ona wiele tajemnic i historii, o których chcemy opowiadać turystom, ale również wszystkim, którzy w sąsiedztwie Gorzekał i Oszczywilków mieszkają – podkreśla Michał Misztal z Muzeum M. Kajki w Ogródku – Zapraszam serdecznie do końca wakacji, do odwiedzania Muzeum i poznania historii tych „wsi, których już nie ma”.
Wcześniej wystawa „Zanikające i nieistniejące wsie gminy Orzysz: Gorzekały i Oszczywilki – kiedyś i teraz” była prezentowana w Muzeum Wojska, Wojskowości i Ziemi Orzyskiej w Orzyszu, oraz w Sali Tradycji Ośrodka Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych w Bemowie Piskim, a także w wersji plenerowej w Gorzekałach.
Więcej informacji o wystawie na stronach Fundacji Poligon Kultury Gorzekały, gdzie znajduje się pełen katalog wystawy, również po angielsku i niemiecku, przygotowany z myślą o turystach odwiedzających region:
http://www.ngomazury.pl/wystawa
Oraz na stronie Muzeum Michała Kajki w Ogródku: http://www.michalkajka.pl
